3. lutego w Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN rusza wystawa “Szafa grająca! Żydowskie stulecie na szelaku i winylu” opowiadająca o historii fonografii, rozkwicie muzyki popularnej i jej gatunków w XX w. ukazując związek tej historii z żydowskim doświadczeniem XX w. Dowiecie się między innymi jak znaczny udział w tym procesie mieli producenci, kompozytorzy i artyści żydowskiego pochodzenia.

Pod koniec XIX wieku Emil Berliner, niemiecko-żydowski imigrant w Stanach Zjednoczonych, wynalazł gramofon i płytę. To odkrycie zapoczątkowało erę masowej rozrywki. Dzięki płytom z winylu i szelaku, muzyka przekroczyła granice krajów i kontynentów, a z artystów uczyniła gwiazdy, które zawładnęły świadomością tłumów. W utrwalonych na czarnych płytach nagraniach odzwierciedlenie znalazły wszystkie doświadczenia epoki, jej utopie i katastrofy, iluzje i nadzieje.

Na wystawie będziecie mogli posłuchać m.in.; muzyki kantoralnej, piosenek teatru jidysz (znanych na całym świecie popularnych piosenek z filmów, rewii i musicali), muzyki jazzowej, folkowej, popowej, punkowej czy współczesnej awangardy muzycznej reinterpretującej żydowską tradycję. Te utwory nie zawsze były żydowskie, ale stanowiły odzwierciedlenie różnych procesów, przez jakie przechodzili Żydzi w XX w., jak np. zaangażowanie w różnorodne ruchy artystyczne i polityczne, emancypacja i asymilacja. Z drugiej strony, w wielu utworach i gatunkach odnaleźć można też starania o podtrzymanie żydowskiej tradycji i jej twórczej reinterpretację, nieraz w formie śmiałych muzycznych eksperymentów.